BRONXIAL ASTMA NAZORATIDA TERAPIYAGA KOMPLAENTLIK OMILI

Authors

  • Saidova Sh.A. Author

Abstract

Bronxial astmani muvaффaqiyatli nazorat qilish bemorlarning dorilar qabul qilishga sodiqligiga bog'liq. Ushbu tadqiqotning maqsadi – bemorlarning terapiyaga rioya qilishi va astmani nazorat qilish samaradorligini o'rtasidagi munosabatni o'rganish edi. Kesimiy tadqiqotga 65 nafar BA bilan kasallangan bemor ishtirok etdi. Qo'llangan metodlar: Morisky-Green so'rovnomasi, tibbiy yozuvlarni tahlil qilish, zo'rayishlar sonini hisoblash, qisqa ta'sirli bronxodilatatorlardan (QTBD) foydalanish chastotasini qayd etish va ACT orqali nazorat darajasini aniqlash. Natijalar ko'rsatdiki, tadqiq qilingan bemorlarning 81,5% terapiyaga yetarli sodiqlik ko'rsatmadi. Asosiy to'sqinchilar orasida: achchiq-ochar vaqtda profilaktik ingalyatsiyalarni qo'lda qoldirish (73%), davolvchi preparatlarni qabul qilish vaqtiga rioya qilmaslik (61%) va dorilarning yon ta'sirlari (18%). Yomon sodiqlik bilan bemorlarda yo'l qo'yilgan zo'rayishlar o'rtacha sonining yil davomida 3 baravar ko'p (2,1±0,8/yil) bo'lib, dori qabul qilish rejimiga rioya qiladigan bemorlarda 0,7±0,4/yil edi. Qutqarish preparatlaridan foydalanish chastotasi 4 baravar farq qildi: 68% ga nisbatan 17%. ACT bo'yicha baholash nazorat ostida bo'lmagan kechishda 15±3 ball, erishilgan nazaratda 22±2 ball farqini aniqladi. Xulosa qilib aytganda, terapiyaga past sodiqlik astmani nazorat qilishning eng muhim to'sqinchilaridan biri shuning uchun maqsadli ta'lim va motivatsiya dasturlarini ishlab chiqish va joriy qilish zaruridir.

References

1. Zhang X, Ding R, Zhang Z, Chen M, Yin Y, Quint JK. Medication Adherence in People with Asthma: A Qualitative Systematic Review of Patient and Health Professional Perspectives. J Asthma Allergy. 2023;Volume 16:515-527. doi:10.2147/JAA.S407552

2. Malaya E, Piątkowska A, Panek M, Kuna P, Kupczyk M, Kardas G. Medication adherence in allergic diseases and asthma: a literature review. Front Pharmacol. 2024;15:1488665. doi:10.3389/fphar.2024.1488665

3. Thomas L, Navaratnam P, Friedman HS, Urdaneta E. The impact of adherence and disease control on resource use and charges in patients with mild asthma managed on inhaled corticosteroid agents. Patient Prefer Adherence. Published online June 2010:197. doi:10.2147/PPA.S9800

4. Kaplan A, Price D. Treatment Adherence in Adolescents with Asthma. J Asthma Allergy. 2020;Volume 13:39-49. doi:10.2147/JAA.S233268

5. Van Ganse E, Mörk AC, Osman LM, et al. Factors affecting adherence to asthma treatment: patient and physician perspectives. Prim Care Respir J. 2003;12(2):46-51. doi:10.1038/pcrj.2003.17

6. Paracha R, Lo DKH, Montgomery U, Ryan L, Varakantam V, Gaillard EA. Asthma medication adherence and exacerbations and lung function in children managed in Leicester primary care. Npj Prim Care Respir Med. 2023;33(1):12. doi:10.1038/s41533-022-00323-6

7. Navaratnam P, Friedman HS, Urdaneta E. The impact of adherence and disease control on resource use and charges in patients with mild asthma managed on inhaled corticosteroid agents. Patient Prefer Adherence. 2010;4:197-205. doi:10.2147/ppa.s9800

8. Zhang X, Ding R, Zhang Z, Chen M, Yin Y, Quint JK. Medication Adherence in People with Asthma: A Qualitative Systematic Review of Patient and Health Professional Perspectives. J Asthma Allergy. 2023;Volume 16:515-527. doi:10.2147/JAA.S407552

9. Smits D, Brigis G, Pavare J, Maurina B, Barengo NC. Factors related to good asthma control using different medical adherence scales in Latvian asthma patients: an observational study. Npj Prim Care Respir Med. 2017;27(1):39. doi:10.1038/s41533-017-0042-x

10. Sobko EA, Demko IV, Kraposhina AYu, et al. Assessment of life quality indicators and the role of commitment in achieving control in severe bronchial asthma. Meditsinskiy Sov Med Counc. 2021;(16):45-51. doi:10.21518/2079-701X-2021-16-45-51

11. Baddar S, Jayakrishnan B, Al-Rawas OA. Asthma control: importance of compliance and inhaler technique assessments. J Asthma. 2014;51(4):429-434. doi:10.3109/02770903.2013.871558

12. Nwaru BI, Ekström M, Hasvold P, Wiklund F, Telg G, Janson C. Overuse of short-acting β2 -agonists in asthma is associated with increased risk of exacerbation and mortality: a nationwide cohort study of the global SABINA programme. Eur Respir J. 2020;55(4):1901872. doi:10.1183/13993003.01872-2019

13. Alqarni AA, Aldhahir AM, Siraj RA, et al. Asthma medication adherence, control, and psychological symptoms: a cross-sectional study. BMC Pulm Med. 2024;24(1):189. doi:10.1186/s12890-024-02995-x

Downloads

Published

2025-11-09