BO’LMACHA FIBRILLYATSIYA VA YURAK YETISHMOVCHILIGI: “RITMNI TIKLASH” VA “TEZLIKNI NAZORAT QILISH” STRATEGIYALARINING KLINIK NATIJALARI
Abstract
O‘zbekcha: Yurak yetishmovchiligi (YY) va bo’lmacha fibrillyatsiya (BF) klinik amaliyotda tez-tez uchraydigan birikma bo‘lib, bunday hollarda bemorlarning ahvoli va prognozi og‘irlashadi. BFni boshqarishda ikkita asosiy yondashuv mavjud: yurak ritmini sinus ritmiga qaytarish (“ritmni tiklash”) yoki yurak urish tezligini faqat nazorat qilish (“tezlikni nazorat qilish”). Ushbu maqolada YY bilan kechayotgan BF holatlarida mazkur ikki strategiyaning klinik natijalari xorijiy ilmiy tadqiqotlar ma’lumotlari asosida solishtiriladi. Adabiyotlar tahlili shuni ko‘rsatadiki, an’anaviy dorivor ritmni tiklash strategiyasi umumiy omonlik bo‘yicha tezlikni nazorat qilishdan ustun emas. Biroq, yangi tadqiqotlar va texnologiyalar (masalan, erta invaziv muolajalar) ayrim bemorlarda, xususan YY bo‘lganlarda, ritmni tiklash yondashuvi yurak yetishmovchiligi alomatlari va hayot sifatini yaxshilashi, shuningdek, uzoq muddatli natijalarga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi mumkinligini tasdiqlamoqda. Demak, BF va YY kombinatsiyasida optimal davolash strategiyasini tanlash bemorning individual xususiyatlariga bog‘liq bo‘lib, zamonaviy dalillarga tayangan holda yondashish muhimdir.
References
1. Wyse D.G. va boshq. AFFIRM tadqiqoti – Bo’lmachalar fibrillyatsiyada tezlikni nazorat qilish va ritmni tiklash strategiyalarining taqqoslanishi. N. Engl. J. Med. 2002;347(23):1825-1833.
2. Roy D. va boshq. AF-CHF tadqiqoti – Yurak yetishmovchiligi bilan kechuvchi bo’lmachalar fibrillyatsiyada ritmni tiklashga qarshi tezlikni nazorat qilish strategiyasi. N. Engl. J. Med. 2008;358(25):2667-2677 .
3. Marrouche N.F. va boshq. CASTLE-AF tadqiqoti – Chap qorincha disfunksiyasi va bo’lmachalar fibrillyatsiyasi bo‘lgan bemorlarda kateter ablatsiyasi natijalari. N. Engl. J. Med. 2018;378(5):417-427.
4. Kirchhof P. va boshq. EAST-AFNET 4 tadqiqoti – Bo’lmachalar fibrillyatsiyani erta davolash orqali insult profilaktikasi: ritmni erta tiklashning natijalari. N. Engl. J. Med. 2020;383(14):1305-1316.
5. Khan M.S. va boshq. Yurak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda bo’lmachalar fibrillyatsiya: ritmni tiklash va tezlikni nazorat qilishning natijalari (metatahlil). Heart Rhythm 2023;20(8):1242-1250.
6. Chen S. va boshq. Bo’lmachalar fibrillyatsiya va yurak yetishmovchiligining birgalikda kechishi: epidemiologiya, patofiziologiya va boshqaruv (sharh). Front. Cardiovasc. Med. 2023;10:1111235.
