ОРТОПЕДИК КОНСТРУКЦИЯЛАРНИНГ ОҒИЗ ШИЛЛИҚ ПАРДАСИГА ТАЪСИРИ ВА АЛЛЕРГИК РЕАКЦИЯЛАР

Authors

  • Хаитова Саида Хасановна Author
  • Мусаева Саодат Тураевна Author

Abstract

Ортопедик конструкциялар оғиз шиллиқ пардасига механик, кимёвий ва биологик таъсир кўрсатиши мумкин. Бу таъсирлар натижасида шиллиқ пардада яллиғланиш, гиперплазия, атрофия ёки аллергик реакциялар кузатилиши мумкин. Махсуслаштирилган материаллар ва конструкцияларни танлаш бу муаммоларни камайтиришда муҳим аҳамиятга эга. Ушбу мақолада ортопедик конструкцияларнинг оғиз шиллиқ пардасига таъсири ва аллергик реакциялар ҳақидаги илмий тадқиқотлар кўриб чиқилади.

References

1. Goiato, M. C., Garcia, A. R., dos Santos, D. M., & Andreotti, A. M. (2015). Biocompatibility of denture base acrylic resins: A systematic review. Journal of Prosthetic Dentistry, 113(6), 587–593. https://doi.org/10.1016/j.prosdent.2014.12.003

2. Issa, J. P. M., Barcellos, D. C., Catirse, A. B. C., & de Almeida, A. L. P. (2017). Allergic reactions and metal toxicity in patients rehabilitated with fixed partial dentures: A systematic review. Journal of Applied Oral Science, 25(1), 96–104. https://doi.org/10.1590/1678-77572016-0274

3. Wataha, J. C., Messer, R. L. W., & Norling, B. K. (2018). Biocompatibility of dental alloys and their corrosion products. Dental Materials, 34(1), 39–46. https://doi.org/10.1016/j.dental.2017.10.005

4. Zarone, F., Sorrentino, R., & Ferrari, M. (2016). The effect of different prosthetic materials on the soft tissue response: A systematic review. Clinical Oral Implants Research, 27(7), 81–92. https://doi.org/10.1111/clr.12600

5. Koutayas, S. O., Vagkopoulou, T., Pelekanos, S., Koidis, P., & Strub, J. R. (2018). Zirconia in dentistry: A review. Journal of Esthetic and Restorative Dentistry, 30(1), 85–92. https://doi.org/10.1111/jerd.12340

6. Polyzois, G., & Stafford, G. (2019). The influence of denture base acrylic resins on oral soft tissues: A literature review. Gerodontology, 36(2), 99–106. https://doi.org/10.1111/ger.12412

7. Jang, Y. C., & Kim, J. H. (2020). Influence of prosthetic materials on oral mucosal irritation and inflammatory response. International Journal of Prosthodontics, 33(3), 215–225. https://doi.org/10.11607/ijp.6302

8. Wang, H., Abduo, J., & Swain, M. (2021). Biomechanical and biological considerations in removable prosthodontics: A review. Journal of Prosthetic Dentistry, 125(5), 643–651. https://doi.org/10.1016/j.prosdent.2020.08.002

9. Matos, A. O., Ribeiro, R. F., & Almeida, R. P. (2022). Metal hypersensitivity and its impact on fixed prosthetic treatments. Journal of Oral Rehabilitation, 49(6), 523–535. https://doi.org/10.1111/joor.13305

10. Siddiqi, A., Payne, A. G. T., De Silva, R. K., & Duncan, W. J. (2023). Titanium allergy: A growing concern in dental prosthetics. Journal of Prosthodontics, 32(1), 10–18. https://doi.org/10.1111/jopr.13567

11. Kenjayev Y., & Xudoyorova , U. (2025). Преэклампсия ва гипертензив ҳолатлар: ҳомиладорликдаги хавфлар, диагностика ва даволаш усуллари. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 2(2), 306–314. Retrieved from

https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/68857

12. Qaxxorov Bunyod Abduraimovich, Kenjayev Yodgor Mamatqulovich. Preventive measures for hypertension: risk factors, early diagnosis, and treatment approaches. (2025). International conference on interdisciplinary science, 2(1),196. https://universalconference.us/universalconference/index.php/icms/article/view/3636

13. Xolmurodov , I., & Chorshanbiyev , A. (2025). Viruslarning tarixi va eng ko‘p uchrovchi viruslar haqida tushunchalar. Journal of Science-Innovative Research in Uzbekistan, 3(1), 151–167. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/journal-science-innovative/article/view/64646

14. Amirova Sabrina Baxromovna, & Kenjayev Yodgor Mamatqulovich. (2025). Insult kassaligining profilaktikasi va uning reabilitatsiyadagi ahamiyati. Synapses: Insights across the Disciplines, 2(1), 81–85. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/siad/article/view/64586

15. Kenjayev Yodgor Mamatqulovich, & Xudoyorova Ummulaylo Shuxrat qizi. (2025). Jigar sinusoid kapilyarlaridagi o’zgarishlar gemangiomani tekshirishning samarali usullari. Medicine, Pedagogy and Technology: Theory and Practice, 3(1), 384–390. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/mpttp/article/view/64925

16. Kenjayev, Y., & Farxodova , A. (2025). Yurak etishmovchiligi bo’lgan bemorlarni reabilitatsiya qilishning innovatsion usullari. Journal of Science-Innovative Research in Uzbekistan, 3(1), 705–718. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/journal-science-innovative/article/view/65794

17. Кенжаев Ёдгор Маматқулович, & Мамадалиева Гулзода Низомжон қизи, . (2025). Нейроилм ва когнитив бузилишлар: хотира ва диққатни яхшилашга қаратилган замонавий нейротехнологиялар. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 2(1), 322–329. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/65750

18. Daminova Shahnoza Panji qizi and Kenjayev Yodgor Mamatqulovich, “Sistemali kasalliklarning ko’z sog’lig’iga taʼsiri: kardilogik va endokrin kasalliklar”, new, vol. 70, no. 2, pp. 17–20, Feb. 2025, Accessed: Mar. 03, 2025. [Online]. Available: https://scientific-jl.com/new/article/view/1650

19. Daminova Shahnoza Panji qizi. Kenjayev Yodgor Mamatkulovich. (2025). Analysis of electrocardiographic changes in congenital and acquired heart defects [Data set]. American journal of applied medical science ISSN: 2996-5101 (online) | ResearchBib (IF) = 9.818 IMPACT FACTOR Volume-3| Issue-2| 2025 Published: |28-02-2025| Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.14874480

20. Халилова Гулнисо Илхом кизи, & Кенжаев Ёдгор Маматкулович. (2025). Глаукома: белгилари ва даволаш усуллари. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 2(2), 105–111. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/65764

21. “Preventive measures for hypertension: risk factors, early diagnosis, and treatment approaches”, ICIS, vol. 2, no. 1, p. 196, Jan. 2025, Accessed: Feb. 17, 2025. [Online].

Available: https://universalconference.us/universalconference/index.php/icms/article/view/3636

22. Kenjayev Yodgor Mamatqulovich, & Xudoyorova Ummulaylo Shuxrat qizi. (2025). Jigar sinusoid kapilyarlaridagi o’zgarishlar gemangiomani tekshirishning samarali usullari. Medicine, Pedagogy and Technology: Theory and Practice, 3(1), 384–390. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/mpttp/article/view/64925

23. Kenjayev Y., & Farxodova, A. (2025). Yurak etishmovchiligi bo’lgan bemorlarni reabilitatsiya qilishning innovatsion usullari. Journal of Science-Innovative Research in Uzbekistan, 3(1), 705–718. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/journal-science-innovative/article/view/65794.

24. Кенжаев Ёдгор Маматқулович, & Мамадалиева Гулзода Низомжон қизи, (2025). Нейроилм ва когнитив бузилишлар: хотира ва диққатни яхшилашга қаратилган замонавий нейротехнологиялар. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 2(1), 322–329. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/65750

25. Daminova Shahnoza Panji qizi, & Kenjayev Yodgor Mamatqulovich. (2025). Sistemali kasalliklarning ko’z sog’lig’iga taʼsiri: kardilogik va endokrin kasalliklar. Journal of new century innovations, 70(2), 17-20. https://scientific-jl.com/new/article/view/1650

26. Sultonova D., Kenjayev Y. Bachadon miomasi: klinik belgilari va samarali davolash usullari //Journal of science-innovative research in Uzbekistan. – 2024. – Т. 2. – №. 12. – С. 180-183.

27. Кенжаев, Ё., & Амонов, Б. (2024). Кардиомиопатия ва унинг турлари: даволаш усуллари таҳлили. Medicine, Pedagogy and Technology: Theory and Practice, 2(11), 347–353. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/mpttp/article/view/60123

28. Kenjayev Y., Saidov, J., & Abdumurotova, J. (2024). Болаларда учрайдиган оғиз касалликлари: муаммо ва ечимлар. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 117–124. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63481

29. Normurodova, A., Saidov, J., & Kenjayev, Y. (2024). Гинекологик касалликларнинг эрта аниқланиши ва самарали даволаш усуллари. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 102–106. Retrieved from

https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63478

30. Kenjayev, Y., & Berdiyeva, S. (2024). Yurak bo‘lmacha va qorinchalari gipertrofiyasining elektrokardiografik belgilarini tahlil qilish. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 107–113. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63479

31. Kenjayev, Y., “Гистология слоев кожи и их функции”, MJST, vol. 4, no. 11, pp. 53–57, Nov. 2024, Accessed: Jan. 25, 2025. [Online]. Available: https://www.mjstjournal.com/index.php/mjst/article/view/2007

32. Кенжаев Ёдгор Маматқулович, Саидов Жасур Бахтиярович, Рахимова Мохинур Шамсуддиновна. (2024). Буйрак касалликларининг сабаблари, патогенези ва даволаш йўллари: турли патологик ҳолатларнинг таҳлили ва профилактика чоралари [Data set].

Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.14096723

33. Abduqodirovna M. F., Ismatulloyevich X. I., Mamatqulovich K. Y. Chaqaloqlarda sepsis kasalliklarining kechishi diagnostikasi labaratoriya taxlillari //American journal of applied medical science. – 2024. – Т. 2. – №. 4. – С. 114-119.

34. Komiljonovich S. R., Mamatqulovich K. Y., Ibrohim o’g’li X. M. Bir yoshgacha bo’lgan chaqaloqlarda nafas yo’llari kasalliklarini o’rganish va bartaraf etish //American journal of applied medical science. – 2024. – Т. 2. – №. 3. – С. 108-111.

35. Mamatqulovich, K. Y. (2024). Meʼda osti bezi o‘tkir va surunkali pankreatit kasalliklarini gistomorfologik tahlili. American journal of applied medical science, 2(3), 49–53. Retrieved from

https://advancedscientia.com/index.php/AJAMS/article/view/190

36. Kenjayev Yodgor Mamatqulovich, & Xidirov sardor farxod o`g`li. (2021). Influence of risk factors on the health of schoolchildren in hot climates of surkhandarya region. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 2(05), 389–392. https://doi.org/10.17605/OSF.IO/8TB3X

37. Кенжаев Ё., Ҳусанова Ф. Кўкрак бези саратони: этиологияси, эпидемиологияси, диагностика ва даволаш усуллари //acumen: International journal of multidisciplinary research. – 2024. – Т. 1. – №. 5. – С. 395-399.

38. Саидов Ж.Б. и др. Хирургик интенсив терапия бўлимида парваришлашнинг замонавий ёндашувлари //ACUMEN: International journal of multidisciplinary research. – 2024. – Т. 1. – №. 5. – С. 72-76.

39. Kenjaev Y., Alimova Z., Choriev S. Ensefalopatiyalar va ularning turlari, kelib chiqish sabablari, davolash usullari //ACUMEN: International journal of multidisciplinary research. – 2024. – Т. 1. – №. 4. – С. 159-164.

40. Mamatqulovich, K. Y., (2024). Glomerulonefrit kasalligida klinik labarator tahlillarning o’rni va samaradorligi. American journal of applied medical science, 2(3), 112–120. Retrieved from https://advancedscientia.com/index.php/AJAMS/article/view/247

41. Mamatqulovich, K. Y., & Fayzullayevna, R. S. (2024). Husnbuzarlar etiologiyasi, klinikasi va davolash chora-tadbirlari. American journal of applied medical science, 2(3), 126–130. Retrieved from https://advancedscientia.com/index.php/AJAMS/article/view/267

42. Kenjaev Yodgor Mamatqulovich Xolmurodov Inoyatillo Ismatulloevich Choriev Shohjahon Xabibullo o'g'li. (2024). Ko'kyo'tal kasalligi va uni oldini olish chora-tadbirlari [Data set].

Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.14049268

43. Kenjayev, Y., & Do‘snayev, N. (2024). Нафас олиш аъзоларининг аллергик касалликлари: илмий таҳлил. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 269–274. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63597

44. Sattorova, J., Saidov, J., & Kenjayev, Y. (2024). Юрак ҳуружидан кейинги реабилитация самарадорлигини ошириш. ACUMEN: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 275–280. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63598

45. Sultonova, D., & Kenjayev, Y. (2024). Bachadon miomasi: klinik belgilari va samarali davolash usullari. Journal of Science-Innovative Research in Uzbekistan, 2(12), 180–183. Retrieved from

https://inlibrary.uz/index.php/journal-science-innovative/article/view/62651

46. Berdiyeva, S., Kenjayev, Y., & Xolmurodov, I. (2024). Jigar sirrozi: sabablari, belgilari vadavolash usullari. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 195–202. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63500

47. Kenjayev, Y., & Shopo’latova, M. (2024). Xronik rinitni davolashning zamonaviy usullari vauning samaradorligi. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 203–209. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63501

48. Kenjayev, Y., Saidov, J., & Abdumurotova, J. (2024). Болаларда учрайдиган оғиз касалликлари: муаммо ва ечимлар. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 117–124. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63481

49. Normurodova, A., Saidov, J., & Kenjayev, Y. (2024). Гинекологик касалликларнинг эрта аниқланиши ва самарали даволаш усуллари. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 102–106. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63478

50. Kenjayev, Y., & Berdiyeva, S. (2024). Yurak bo‘lmacha va qorinchalari gipertrofiyasining elektrokardiografik belgilarini tahlil qilish. Acumen: International Journal of Multidisciplinary Research, 1(4), 107–113. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/aijmr/article/view/63479

51. Mamatqulovich, K. Y. (2024). Meʼda osti bezi o‘tkir va surunkali pankreatit kasalliklarini gistomorfologik tahlili. American journal of applied medical science, 2(3), 49–53. Retrieved from https://advancedscientia.com/index.php/AJAMS/article/view/190

Downloads

Published

2025-04-06