O’SMIRLARDA JIGARDAGI YOG’LI DISTROFIYANI O’ZIGA XOSLIGI
Abstract
Ushbu maqolamizda 17–30 yosh oraligʻidagi 93 nafar yoshlarda oddiy (ekzogen-konstitutsional) semizlik sharoitida yogʻli gepatoz rivojlanishiga klinik-metabolik xavf omillarining ta’siri va bu kasallikning semizlikni chuqurlashtirishdagi roli aniqlangan. Tadqiqot natijalariga koʻra, yoshlarda yogʻli gepatoz rivojlanishining yuqori sezuvchanlikka ega xavf omillari qorin tipi semizlik, insulin rezistentligi va stress ekanligi aniqlangan. Shu bilan birga, yuqori o'ziga xos xavf omillariga aterogen dislipidemiya, gipertrigliseridemiya, insulin rezistentligi, yalligʻlanish va protrombotik holatlar hamda mikroalbuminuriya kiradi. Yoshlar orasida yog’li gepatozning uchrash chastotasi 22 % ni tashkil qildi. Bu yosh oralig‘ida yog‘li gepatozning uchrash sabablariga yoshlar orasida kam haratlilik, noto‘g‘ri ovqatlanish, energetik mahsulotlarni ko‘p iste’mol qilishini aniqladik. Shunday qilib, yogʻli gepatozning dastlabki bosqichlarida yoshlarning individual xavf omillarini hisobga olgan holda, yogʻli gepatozning oldini olish uchun gipotipidemik va gepatoprotektiv xususiyatga ega dorilarni kompleks terapiyaga kiritish tavsiya etiladi.
References
1. Borsukov A. V., Kryukovskij S. B., Pokusaeva V. N., Nikiforovskaya E. N., Peregudov I. V., Morozova T. G. Klinika gepatologiyasida elastografiya (maxsus masalalar). Smolensk: Smolensk shahar matbaa nashriyoti, 2011.
2. Drapkina O. M., Korneeva O. N. Noalkogolli yog‘li jigar kasalligi spektri: jigar steatozidan yurak-qon tomir xavfigacha. Racional’naya Farmakoterapiya v Kardiologii. 2016;12(4):424-429.
https://doi.org/10.20996/1819-6446-2016-12-4-424-429
3. Ivashkin V. T., Bakulin I. G., Bogomolov P. O., Matsievich M. V., Geyvandova N. I. [et al.] Noalkogolli yog‘li jigar kasalligida glitsirrizin kislotasi va muhim fosfolipidlar (Fosfogliv) kombinatsiyasining samaradorligi va xavfsizligini baholash bo‘yicha klinik tadqiqotlar natijalari. Rossijskij zhurnal gastroenterologii, gepatologii, koloproktologii. 2017;27(2):34-43.
https://doi.org/10.22416/1382-4376-2017-27-2-34-43
4. Meex R. C. R., Watt M. J. Gepatokinalar: noalkogolli yog‘li jigar kasalligi va insulin rezistentligi o‘rtasidagi bog‘liqlik. Nat. Rev. Endocrinol. 2017;13(9):509-520.
https://doi.org/10.1038/nrendo.2017.56
5. Musso G., Gambino R., Cassader M., Pagano G. Metaanaliz: noalkogolli yog‘li jigar kasalligining tabiiy kechishi va jigar kasalliklari og‘irligini baholash uchun invaziv bo‘lmagan testlarning diagnostik aniqligi. Ann. Med. 2011;43:617-649.
https://doi.org/10.3109/07853890.2010.518623
6. Noalkogolli yog‘li jigar kasalligini boshqarish bo‘yicha ko‘rsatmalar. J. Hepatol. 2016;64:1388-1402.
https://doi.org/10.1016/j.jhep.2015.11.004
7. Nolan P. B., Carrick-Ranson G., Stinear J. W., Reading S. A., Dalleck L. C. Yosh kattalar orasida metabolik sindrom va uning komponentlarining tarqalishi: umumiy tahlil. Prev. Med. Rep. 2017;7:211-215.
https://doi.org/10.1016/j.pmedr.2017.07.004
8. Shirokova E. N. Noalkogolli yog‘li jigar kasalligi, giperlipidemiya va yurak-qon tomir xavflari. Consilium Medicum. 2017;19(8.2):74-76.
https://doi.org/10.26442/2075-1753_19.8.2.74-76
9. Timakova A. Yu., Skirdenko Yu. P., Livzan M. A., Krolevets T. S., Nikolaev N. A., Nelidova A. V. Noalkogolli yog‘li jigar kasalligi bilan bog‘liq yurak-qon tomir kasalliklari. Eksperimental’naya i klinicheskaya gastroenterologiya. 2020;182(10):88-95.
https://doi.org/10.31146/1682-8658-ecg-182-10-88-95
10. Vlasov N. N., Kornienko E. A. Noalkogolli yog‘li jigar kasalligi va metabolik sindrom bolalar yoshida. Eksperimental’naya i klinicheskaya gastroenterologiya. 2020;183(11):51-61.
https://doi.org/10.31146/1682-8658-ecg-183-11-51-61
